Waarom we de Sekte van Saskia ontmantelen

Saskia de Coster is auteur, writer in residence aan de KU Leuven en met Behoud de Begeerte oprichter van ‘de Sekte van Saskia’

Mijn droom was een vrouwensekte (zie DM, 25/10/2020). De concrete aanleiding voor de oprichting van ‘de Sekte van Saskia’ was het essay van Pauline Harmange, ‘moi, les hommes, je les déteste’ dat het historische, systemische geweld van mannen tegen vrouwen aankaart. De schrijfster zegt dat vrouwen door die eeuwenlange vrouwenhaat het recht hebben om niet met de categorie mannen om te gaan. Eerst was de sekte dan ook bedoeld om een veilige ruimte voor enkel vrouwen te creëren, waar ze zich niet de hele tijd teweer moeten stellen maar kunnen uitdrukken. Dat blijft noodzakelijk. Maar we gaan de sekte ontmantelen, want we willen verder geraken.

In een tweede beweging zullen we naar de sterren reiken: nog meer ruimte, nog meer ambitie en nog meer mensen. We gaan de sekte openstellen voor alle genders. Dat doen we niet omdat een paar verongelijkte jongetjes van discriminatie gewaagden – dat is enkel goede reclame – maar wel omdat we met een groep begeesterde genieën vooruit willen kijken en antwoorden zoeken op de oorverdovend luide vragen van de toekomst. Voor we doof zijn geworden, is er zoveel mogelijk intelligente en constructieve input nodig. Zonder leider. Ik treed lekker af.

Als writer in residence aan de KULeuven, niet cumuleerbaar trouwens met het sekteleiderschap, mocht ik een quote kiezen die geprojecteerd werd op de gevel van het Leuvense BAC ART lab, als een soort credo. Ik koos voor een uitspraak van mijn favoriete kunstenares Miranda July: ‘Like Ivy we grow where there is room for us’ (zoals klimop groeien we waar we de ruimte vinden). Een mooi beeld voor het feminisme ook, dat zich niet laat inperken.

Dat feminisme heeft al zoveel golven achter de rug. Het lijkt wel een pandemie. De eerste feministes streden voor recht op onderwijs en stemrecht. In de tweede golf was de focus werk en maatschappelijke inbreng, de derde, postmoderne golf focuste op vrouwenrechten via woorden en media. Ik groeide op in die tijd. Als jong meisje kreeg ik nog te horen: ‘Altijd zwart dragen, voor een meisje, je moet vrolijk zijn en wat kleur dragen, zo ga je nooit een jongen vinden!’ (En kijk, ze kregen nog gelijk ook.) De imperatief van het vrolijke, onschuldige leven voor een meisje. Het was niet voor mezelf maar voor de toekomst van het rooskleurige, traditionele plaatje dat ik het moest doen.

Zwart was niet voor de toekomst. Daar hebben we het in 2021, tijdens de vierde, intersectionele golf van het feminisme, eindelijk wel over, over zwart en kleur. Kleur als in nachtravenoutfit of bloemenweide en alles ertussenin maar vooral kleur als pigment van het vrouwenlichaam, huidskleur die zo’n enorme socio-economische impact heeft. Niemand heeft een vrouw de les te spellen, vrouwen onderling elkaar ook niet.

De inhaalbeweging is ingezet, via #MeToo en door creatieve, empowerende acties op vele fronten tegelijk. Creativiteit is een vorm van ambitie, het is mentale ruimte innemen. Nu zijn we dus bij de sekte 2.0 beland, de nog betere versie, met minder bugs, blijvende veiligheidsgarantie door de safe space, met nog meer mogelijkheden. De toelatingsproef is vereenvoudigd. Iedereen (m/v/x) die bereid is te luisteren, mag erin en mag het woord nemen – met respect én met een chronometer voor spreektijd én luistertijd. Eén voorwaarde is non-negotiable: ieder lid erkent dat vrouwen en mannen wereldwijd geen gelijke rechten hebben, wettelijk en in realiteit. Wie dat ontkent, mag niet meepraten. Een discussie met klimaatontkenners en flat earthers is ook nutteloos.

De vergelijking met klimaatontkenners is niet toevallig. De toekomst van het feminisme is helemaal vervlochten met de toekomst van het klimaat en van onze aarde. In een wereld die lijkt te krimpen doordat we met steeds meer zijn, zal ons eigen oneindige genie, naast de natuurlijke en eindige bronnen van de aarde, bepalend zijn. Gelijkwaardigheid tussen seksen is een van de vele wegen erheen. Dat gaat van het design van gereedschap dat op mannen is gericht tot opleidingen en hamers om glazen plafonds stuk te slaan of net een minder hiërarchische aanpak te omarmen, met ruimtes die vanzelfsprekend veilig zijn. Hopelijk kan er na een Elon dan ook een Ella Musk opstaan om het zwart van de ruimte in te gaan. Of er tenminste van te dromen.

En wie weet mag dan eindelijk, eindelijk dat hele feminisme, met zijn eisen en zijn sektes en gevechten, naar de maan lopen, omdat het een versleten grap is want het doel is bereikt: gelijkwaardigheid in diversiteit.

Dit opiniestuk van Saskia De Coster verscheen op 6 mei 2021 in De Morgen.